Kardinaal Marx waarschuwt: rechtspopulisme is een gevaar voor onze vrijheid!
Kardinaal Marx waarschuwt voor rechtspopulisme als een bedreiging voor de democratie en benadrukt het belang van vrijheid en verantwoordelijkheidsgevoel.

Kardinaal Marx waarschuwt: rechtspopulisme is een gevaar voor onze vrijheid!
De huidige discussies over de gevaren van het rechtse populisme winnen aan kracht, en in dit klimaat wordt de stem van kardinaal Reinhard Marx, de aartsbisschop van München, verheven. In een interview bekritiseerde hij de sociale diagnose die door deze krachten werd gepropageerd en bestempelde hij hen duidelijk als vijanden van de democratie. Marx benadrukt hoe essentieel het is om te focussen op vrijheid en weerlegt de beschuldiging van de rechtse populisten dat in Duitsland niet alles gezegd mag worden met een duidelijk antwoord: “Dat is absurd.” Dit standpunt komt duidelijk terug in de thema’s van zijn recente publicaties en communicatieve acties.
Het onderwerp wordt niet alleen besproken door kardinaal Marx, maar ook door het aartsbisdom München en Freising, dat ter gelegenheid van de 75e verjaardag van de grondwet de “Democratiebijbel” publiceerde. Onder de titel ‘Christen zijn betekent politiek zijn’ schept de inleiding een raamwerk waarin de sociaal-politieke taken van gelovigen worden besproken. Het biedt suggesties en argumentatieve hulpmiddelen tegen antidemocratische slogans en is daarom een waardevol instrument in de omgang met populistische trends. Deze inleiding werd gepresenteerd op de Katholieke Conventie in Erfurt en kon op grote belangstelling rekenen.
Een krachtig symbool voor democratie
De ‘Democratiebijbel’ gaat onder meer in op migratie en de invloed ervan op sociale polarisatie. Voorzitter van de Diocesane Raad, Armin Schalk, roept de kerk op om actief betrokken te raken bij discussies over democratie. Hij benadrukt dat ieder individu de verantwoordelijkheid heeft om de democratie te versterken. Dit is vooral belangrijk omdat rechts-populistische en extremistische bewegingen in veel landen, zoals Hongarije en Italië, sterke steun krijgen en soms zelfs bij regeringen betrokken zijn.
De waarschuwingen over populistische trends beperken zich niet tot Marx en Schalk. Hans-Joachim Heßler, president van het Beierse Constitutionele Hof, benadrukt ook het belang van de verwijzing in de grondwet naar God en waarschuwt voor de gevaren die populistische en extremistische ideologieën met zich meebrengen voor de democratie. Uit de presentatie van de gids aan Heßler en andere politieke vertegenwoordigers blijkt dat de kwestie serieus wordt genomen en dat er een brede consensus bestaat over de noodzaak van waakzaamheid.
De rol van de vrijheid van meningsuiting
Kardinaal Marx gaat in zijn reflecties ook over de vrijheid van meningsuiting. Voor hem betekent deze vrijheid dat hij niet te maken krijgt met onwaarheden of laster. Hij verbindt het concept van vrijheid met menselijke waardigheid en het idee dat de mens het beeld van God is. In zijn boeken bespreekt hij gedetailleerd het belang van vrij kunnen denken zonder in de val van manipulatie te trappen. Zijn centrale boodschap: Vrijheid die wordt onderdrukt, brengt de waardigheid van ieder mens in gevaar.
In de huidige discussie over rechts-populisme wordt ook duidelijk dat dit vaak genormaliseerd wordt. Het behoud van democratische waarden moet de topprioriteit zijn in deze tijden van vereenvoudigde presentatie van complexe kwesties en wijdverbreid scepticisme jegens instellingen. Een blik op de talrijke verkiezingen wereldwijd laat zien dat rechts-populistische partijen zoals de AfD in Duitsland een stabiel electoraat behouden en er wordt zelfs voorspeld dat voor hen zeer goede resultaten mogelijk zijn bij de komende deelstaatverkiezingen in Brandenburg, Saksen en Thüringen.
De combinatie van Marx' bezorgde oproep tot waakzaamheid en de inspanningen van het aartsbisdom laten duidelijk zien dat de confrontatie met de populistische krachten in de samenleving essentieel is voor de democratie. De inzet van iedereen is vereist om de canon van waarden van vrijheid en menselijke waardigheid niet uit het oog te verliezen.