Wojna i pobór: czy Niemcy potrzebują powrotu do obowiązkowej służby wojskowej?
22 września 2025 r. w ramach „Hart aber fair” pod przewodnictwem Louisa Klamrotha omówiona zostanie obowiązkowa służba wojskowa w Niemczech w świetle wojny na Ukrainie.

Wojna i pobór: czy Niemcy potrzebują powrotu do obowiązkowej służby wojskowej?
Dzisiejszego wieczoru dyskusje w ramach „Hard but Fair” ponownie skupią się na palących kwestiach bezpieczeństwa w Europie. Moderator Louis Klamroth zaprasza na ekscytujący program poświęcony tematowi bardziej aktualnemu niż kiedykolwiek w czasach napięć geopolitycznych: „Wojna w Europie: nie ma bezpieczeństwa bez obowiązkowej służby wojskowej?” W debacie tej wezmą udział wybitni goście, będący jednymi z najważniejszych głosów w polityce bezpieczeństwa i obrony.
Wśród dyskutantów są Norbert Röttgen, zastępca przewodniczącego grupy parlamentarnej CDU ds. polityki zagranicznej i obronnej, Jan van Aken, lider Partii Lewicy oraz zastępca inspektora generalnego Bundeswehry Nicole Schilling. Są też dziennikarz i autor Özge Inan, politolog Carlo Masala z Uniwersytetu Bundeswehry w Monachium, studentka prawa i rezerwistka Annabell Günther oraz Helena Clear, która pracuje w Roku Wolontariatu Społecznego. Dyskusja będzie koncentrować się wokół zasadniczego pytania: czy ochotnicza służba wojskowa wystarczy, czy też Niemcy potrzebują powrotu do obowiązkowej służby wojskowej?
Napięcia geopolityczne i pobór do wojska
Rozgałęzioną kwestię rozważa się w kontekście obecnej sytuacji, w której Rosja prowadzi wojnę w Europie, a wojska NATO są w stanie pogotowia. W tym kontekście minister obrony Boris Pistorius wezwał do zwiększenia siły militarnej w Niemczech, co ponownie ożywiło dyskusję na temat obowiązkowej służby wojskowej. Według raportu autorstwa NZZ Powrót do obowiązkowej służby wojskowej jest już faktem w kilku krajach europejskich: Chorwacja i Serbia ponownie wprowadziły to rozwiązanie w 2023 r., natomiast Dania rozszerza obecnie obowiązkową służbę wojskową na kobiety.
Jednak presja na bezpieczeństwo europejskie skłoniła także inne kraje do rozważenia przywrócenia obowiązkowej służby wojskowej. Pomimo tych zmian badania pokazują, że opinie w obrębie populacji są bardzo zróżnicowane. W Niemczech i Francji większość opowiada się za przywróceniem poboru do wojska, natomiast w takich krajach jak Włochy, Wielka Brytania i Hiszpania występuje opór. Gids Hamburg podkreśla, że przede wszystkim intensywnie dyskutuje się o przydatności obowiązkowej służby wojskowej w celu uzupełnienia braków kadrowych i utworzenia rezerw.
Rozbudowa wojskowa i wymagania kadrowe
W obliczu zmian geopolitycznych wiele krajów europejskich zwiększyło wydatki na obronę i inwestuje w nowy sprzęt wojskowy, taki jak czołgi i systemy obrony przeciwrakietowej. Eksperci ostrzegają jednak, że może brakować żołnierzy zdolnych do skutecznej obsługi nowych systemów. Głośny NZZ Na wypadek wojny można by zmobilizować do 2 milionów czynnych żołnierzy, ale jedynie Turcja i Grecja, należące do głównych potęg wojskowych, zachowały obowiązkową służbę wojskową.
W Niemczech zniesienie poboru do wojska w 2011 r. zwiastowało stopniowy upadek sił zbrojnych, co było decyzją postrzeganą jako reakcja na zmiany w polityce bezpieczeństwa po zimnej wojnie. Jednak rosyjska wojna agresywna na Ukrainie postawiła pod znakiem zapytania wiele kwestii. Badania pokazują, że istnieje ambiwalentny stosunek do obowiązkowej służby wojskowej, szczególnie w młodych grupach wiekowych: choć większość osób starszych ją popiera, osoby w wieku od 18 do 29 lat są bardziej sceptyczne wobec tej kwestii.
Na tym tle dzisiejszy odcinek „Twardego, ale sprawiedliwego” będzie nie tylko polityczną wymianą ciosów, ale także dogłębnym zbadaniem kwestii, czy i w jaki sposób pobór do wojska może ponownie stać się rzeczywistością w Niemczech.