Kunst in de schaduw: na middernacht verlicht nazi-terreur!

Kunst in de schaduw: na middernacht verlicht nazi-terreur!

Op 28 september 2025 vierde het Residenztheater München zijn première met een productie van de roman ‘After Midnight’ van Irmgard Keun. nachtkritik.de meldt dat de moderne bewerking geregisseerd door Cosmea Spelleken op indrukwekkende wijze de donkere sfeer van het werk weergeeft. Het stuk speelt zich af in 1936 in Duitsland en toont angstaanjagende scènes van onderdrukking en veroordeling gericht tegen de eigen bevolking.

Hoofdpersoon Heini, gespeeld door Patrick Isermeyer, ervaart momenten van diepe wanhoop en overweegt zelfs zelfmoord gezien het brutale regime. Het echtpaar Sanna (Naffie Janha) en Franz (Johannes Nussbaum) zijn overigens van plan om naar Rotterdam te vluchten. In haar rol als verteller wordt Sanna een aandachtige waarnemer van de discriminatie van joden, terwijl Franz bekent een man te hebben vermoord die hem en zijn vriend Paul belasterde.

De wereld van Irmgard Keun

Irmgard Keun, geboren op 6 februari 1905 in Charlottenburg, was een uitmuntend schrijver wiens werken de sociale problemen van het begin van de jaren dertig aan de kaak stelden en wiens protagonisten vaak een scherp beeld gaven van de vrouwelijke identiteit. Dit komt ook tot uiting in de vertelstijl van ‘After Midnight’, een roman die op indrukwekkende wijze haar observaties van de veranderingen in het dagelijks leven en de taal van mensen vastlegt. Wikipedia benadrukt dat Keun tijdens het naziregime worstelde met de censuur van haar boeken en zelf in ballingschap moest gaan, wat onvermijdelijk een impact had op haar literaire werk.

In de productie worden Sanna's innerlijke monologen via een koptelefoon uitgezonden, terwijl flashbacks op videoschermen de gebeurtenissen visueel ondersteunen. Dit geeft het publiek de mogelijkheid om het innerlijke conflict van de personages uit de eerste hand te ervaren. De St. Bernard-positie in de stallen, vakkundig ontworpen door Anna Kreinecker, transporteert het publiek naar middenklassesalons waarin de meeste scènes zich afspelen. Hier ontstaat de intieme sfeer, waardoor de dialogen ook naar een dieper niveau worden getild.

Een belangrijke bijdrage aan de herinneringscultuur

‘After Midnight’ is niet alleen een toneelstuk over persoonlijk lot, maar ook een spiegel van de gebeurtenissen in Duitsland, waar de samenleving wordt geconfronteerd met de uitdagingen van totalitaire wetten en sociale onrechtvaardigheid. Keuns scherpe humor en kritische reflectie op sociale ongelijkheid ronden de voorstelling af en laten het publiek nadenken terwijl het laatste doek valt.

Met een duur van 1 uur en 40 minuten zonder pauze biedt de productie een compacte blik op de donkere tijd waarin hoop en wanhoop met elkaar worstelen. De productie laat zien dat de onderwerpen die Keun aankaartte vandaag de dag nog steeds van groot belang zijn en nooit vergeten mogen worden.