Herfstmagie: wat brengt Sinterklaas? Gebruiken en tradities in beeld!

Herfstmagie: wat brengt Sinterklaas? Gebruiken en tradities in beeld!

De herfst staat voor de deur en daarmee ook een grafstenenfestival dat op veel plaatsen erg populair is: Michaëlsdag, die op 29 september wordt gevierd. Deze traditie heeft een lange geschiedenis die nog steeds in veel gemeenschappen leeft. Aanstaande dinsdag 23 september 2025 staat de show op BR Heimat in het teken van de overgang van de nazomer naar de herfst, met speciale aandacht voor Sinterklaas. Douane-expert Dorothea Steinbacher en Hermine Kaiser zullen in een spannend gesprek licht werpen op de rol van vrouwen in bijgeloof en herfstwerk. Het programma wordt muzikaal begeleid door Johannes Hitzelberger en wordt uitgezonden tussen 10.05 en 12.00 uur. en is ook beschikbaar als podcast. BR thuisland meldt dat het programma in het najaar ook onderwerpen als naamdagen en landbouwregels bespreekt.

Interessant genoeg valt Michaelmas Day samen met de sombere dagen van de equinox, die begint op 23 september. Deze tijd symboliseert de strijd tussen licht en donker, die niet alleen spiritueel maar ook praktisch is. Michaëlsdag, gewijd aan de aartsengelen Michaël, Gabriël en Rafael, markeert het begin van het seizoen van dankzegging en wintervoorbereidingen. Traditioneel werd deze dag in de middeleeuwen beschouwd als een belangrijke deadline voor rechtszittingen en markeerde deze dag vaak het einde van de huur- en rentebetalingen. LOGO merkt op dat de datum ook vaak wordt geassocieerd met weerregels, waarvan er één luidt: “Als het zachtjes regent op Micheldag, volgt er een milde winter.”

Tradities en gebruiken

De rijke traditie van Michaëlsdag wordt in veel regio's nog steeds actief beoefend. In de katholieke kerk wordt het gevierd als het feest van de aartsengelen, en in protestantse gemeenschappen worden er vaak diensten gehouden. Een preek van Maarten Luther over de aartsengel Michaël is hier ook interessant. In zijn “Schmalkaldische artikelen” verwerpt hij het aanroepen van engelen als afgoderij, maar erkent hij de heilige rol van Michaël. De aartsengel zelf wordt beschouwd als een verdediger van het christelijk geloof en wordt vaak afgebeeld in harnas met een zwaard of zielenweegschaal. Aangepast jaar voegt eraan toe dat Michaelmas Day ook werd gebruikt als afspraak-, loterij- en weerdag, en dat veel volkswijsheden en -regels tot op de dag van vandaag bewaard zijn gebleven.

Een charmant voorbeeld van volkswijsheid is ‘Michel steekt het licht aan’, wat verwijst naar het begin van het werken bij kunstlicht. Een gebruik dat tot op de dag van vandaag bewaard is gebleven, is het Sint-Michielsvuur, dat op Sint-Michaëlsavond werd aangestoken om aan te geven dat er werk moest worden gedaan in een donker seizoen. Een cultureel feest zou kunnen plaatsvinden in Augsburg op het Turamichele-festival of in Zug, Zwitserland, in de Chilbi, waar kinderen schoolvrij zijn en volwassenen samen feestvieren.

Sinterklaas heeft veel meer te bieden dan alleen een feestelijke gelegenheid; het is diep geworteld in de geschiedenis en cultuur van de regio's die het vieren. Terwijl de mensen van Minden zich vanaf 25 november langzaam aanpassen aan de winter en gezelligheid, kunnen we nu de herfst verwelkomen met al zijn gebruiken en de overvloedige oogst. Een goed moment om door de nieuwe editie van de “Oud-Beierse Feesten- en Douanekalender” te bladeren, die met 136 pagina's in de boekhandel verkrijgbaar is en 19,90 euro kost. Ook de gespreksonderwerpen over Gouden Zaterdagen en Thanksgiving op 5 oktober mogen hier niet ontbreken.