Wettelijk recht op een voltijdbaan: revolutie voor de basisschoolleerlingen van München!
Beieren introduceert vanaf 2024 een wettelijk recht op plaatsen voor hele dagen voor basisschoolleerlingen. Het artikel belicht behoeften, uitdagingen en oplossingen.

Wettelijk recht op een voltijdbaan: revolutie voor de basisschoolleerlingen van München!
In München, meer bepaald op de basisschool Berg am Laim, doet de middagactiviteit denken aan een grote, levendige golf van energie. In ieder geval om 15.00 uur. het is druk, want 450 van de 600 studenten brengen hun middagen door met allerlei activiteiten. Wat vooral opvalt is dat 90 procent van de eersteklassers gebruik maakt van het aanbod. Directeur Michael Hoderlein benadrukt dat de belangstelling voor het all-day-concept al jaren merkbaar toeneemt. Deze ontwikkeling is geen uitzondering: ruim de helft van de basisschoolleerlingen in het hele land – zo’n 1,8 miljoen – heeft al een middagmogelijkheid als deze gevonden BR.de gemeld.
De cijfers spreken voor zich: in Beieren maakt ongeveer 60 procent van de basisschoolkinderen gebruik van middagopvang. Een trend die sinds 2011 beetje bij beetje toeneemt, maar pas onderbroken wordt door de pandemie in 2020/2021. Met het nieuw vastgestelde wettelijke recht op voltijdplaatsen, dat vanaf het schooljaar 2026/2027 voor de eerste klassers zal gelden en vanaf 2029/2030 voor alle basisschoolleerlingen zal gelden, zet deze trend zich in een stroomversnelling. Voor ouders een stap in de goede richting, maar de uitdaging is groot.
Klaar voor morgen met wettelijke rechten
Vanaf 2024 hebben ouders in Duitsland een wettelijk recht op voltijdse plaatsen op basisscholen. Dit gebeurt geleidelijk en gaat gepaard met verschillende zorgaanbiedingen. In Beieren zullen er niet alleen klassieke lesvormen zijn, maar ook een mix van private en publieke zorg. Concreet betekent dit dat opvoeders en leraren nauwer moeten samenwerken om tegemoet te komen aan de speciale behoeften van kinderen. Simone Fleischmann, voorzitter van de Beierse Lerarenvereniging, waarschuwt: "De kwaliteit van het onderwijs mag niet achterblijven." Op deze manier zijn staatsmiddelen essentieel voor het uitbreiden van de dagopvang, maar er zijn uitdagingen zoals een gebrek aan personeel en een gebrek aan ruimte.
Een blik over de landsgrenzen heen biedt interessante perspectieven. Het Duitse schoolportaal beschrijft hoe het ritme van de lessen en de hele dag activiteiten een cruciale kwaliteitsfactor is. Beweging en rust, theoretisch leren en praktijkervaringen – dit alles moet harmonieus met elkaar verbonden zijn om recht te doen aan de studenten. Hoewel gebonden scholen voor de hele dag bepaalde voordelen bieden, worden open scholen voor de hele dag geconfronteerd met uitdagingen, vooral op het gebied van personeelsbezetting.
De route is het doel
Uit een onderzoek van Prognos uit 2023 blijkt dat veel ouders achter het nieuwe wettelijke recht staan: 67 procent van de gezinnen in Beieren wil een dagverblijf. En het Beierse ministerie van Sociale Zaken verwacht zelfs dat de behoefte kan oplopen tot 80 procent als de juridische claim effect krijgt. Basisschool Berg am Laim is een voorbeeldmodel. De schoolgemeenschap moet echter doorgaan met het verzamelen van cijfers over specifieke behoeften en inspelen op de wensen van ouders om een goede basis te hebben voor toekomstige zorg.
De maatregelen ter implementatie van het wettelijke recht zijn niet alleen een stap in de richting van het verbeteren van de compatibiliteit van gezin en werk, maar zijn ook bedoeld om gelijke kansen in het onderwijs te bevorderen. Hieronder valt ook een opvangomvang van acht uur op alle werkdagen en het veiligstellen van het aanbod tijdens de schoolvakanties, die maximaal vier weken gesloten mogen zijn. Dergelijke randvoorwaarden maken uitgebreide ondersteuning van de sociale, emotionele en fysieke ontwikkeling van kinderen mogelijk en verbeteren tegelijkertijd de arbeidsmarktsituatie voor ouders. Uit een onderzoek van het Duitse Instituut voor Economisch Onderzoek blijkt dat de uitbreiding de werkgelegenheid van moeders met twee tot zes procentpunten kan vergroten, wat in tijden als deze uiterst belangrijk is.
De reis naar de toekomst van de dagopvang is begonnen, maar er moeten nog veel uitdagingen worden overwonnen om niet alleen aan de eis te voldoen, maar deze ook duurzaam te garanderen. Dit is niet alleen een taak voor de politiek, maar ook voor de scholengemeenschap, die met goede handen moet werken aan een duurzaam onderwijssysteem.