Renée Sintenis: De vergeten meester van de dierenbeeldhouwkunst in Berlijn
Leer meer over Renée Sintenis, een pionier op het gebied van beeldhouwkunst, haar werken en de beroemde Berlijnse Beer.

Renée Sintenis: De vergeten meester van de dierenbeeldhouwkunst in Berlijn
Op 6 juni 1962 werd op de middenstrook van de snelweg A9 bij de ingang München-Freimann een onopvallend maar toch belangrijk beeldhouwwerk opgericht. Het berenwelp, ontworpen door de getalenteerde kunstenaar Renée Sintenis, symboliseert de verbinding tussen het verdeelde Berlijn en West-Duitsland en München zelf. Maar wie was deze opmerkelijke vrouw die ongeëvenaard was in de wereld van de beeldhouwkunst?
Renée Sintenis groeide op in een tijd waarin de rol van vrouwen in de kunstscène allesbehalve eenvoudig was. Zelfs als kind toonde ze naar verluidt een speciale affiniteit met dieren Beieren 2 dat ze een nestje konijnen meenam voor een wandeling in een poppenwagen en schoolschriften versierde met afbeeldingen van honden en paarden. Deze passie bracht haar tot de beslissing om dierenbeeldhouwer te worden, een beroep dat destijds als nogal twijfelachtig werd beschouwd. Omdat vrouwen niet werden toegelaten tot de Berlijnse Kunstacademie, koos Sintenis voor een kunst- en ambachtsopleiding waarin ze zowel vrouwelijk naakt als mannelijke goden modelleerde, terwijl afbeeldingen van dieren werden verwaarloosd.
Baanbrekend werk in de beeldhouwkunst
In de beginjaren van de Eerste Wereldoorlog begon Sintenis met het maken van kleine gipsen sculpturen, waaronder veulens, herten, ezels en gazellen. Deze werken werden goed ontvangen door het publiek, hoewel ze door critici vaak werden afgedaan als ‘snuisterijen’ of ‘showcasekunst’. Ze miste haar afstuderen en nam de voornaam ‘Renate’ aan, wat haar onconventionele aanpak benadrukte.
Haar artistieke carrière nam een vlucht: Sintenis werd na de Eerste Wereldoorlog de eerste vrouw die werd benoemd tot lid van de Academie voor Beeldhouwkunst, maar werd al snel uitgesloten van de academie vanwege haar joodse afkomst. Onder het naziregime leden haar werken aan enorme beperkingen, en veel ervan werden uit openbare collecties verwijderd. Ondanks deze tegenslagen wist ze naam te maken met haar sculpturale werken.
De Berlijnse beer
Sintenis creëerde misschien wel haar bekendste werk, het standbeeld van de Berlijnse Beer, in 1932. Dit beeld werd een symbool van Berlijn en vond zijn weg naar de filmwereld, waar het vanaf 1953 als trofee werd uitgereikt op het Filmfestival van Berlijn. Deze onderscheiding, bekend als de “Sintenis Beer”, wordt in zilver en goud uitgereikt aan de winnaars en draagt de namen van de winnaars. Deze eer laat zien hoe diep het werk van Sintenis verankerd is in de belevingswereld van de samenleving.
Renée Sintenis wordt niet alleen beschouwd als een belangrijke kunstenaar van de Weimarrepubliek, maar ook als rolmodel van de ‘nieuwe vrouw’. Haar modieuze uiterlijk en onconventionele levensstijl maakten haar in de jaren twintig tot een echte beroemdheid in Berlijn. Ze ontwikkelde haar eigen vormentaal met een impressionistische, flikkerende oppervlaktebehandeling en toonde de onhandigheid van de bewegingen van jonge dieren – een teken van hun diepe verbondenheid met de natuur.
Tegenwoordig zijn haar werken niet alleen te vinden in musea, maar maken ze ook deel uit van de herinnering aan de steden die ze vorm gaf. Haar berensculpturen zijn niet langer alleen maar simpele sculpturen, maar eerder delen van een culturele identiteit die een impact hebben tot ver buiten de tijd dat ze werden gemaakt. Dankzij de presentatie van ruim 80 van haar werken in het Edwin Scharff Museum is er ook een unieke kans om het werk van een van de meest invloedrijke kunstenaars van haar tijd te ontdekken Lokale held gemeld.
De nalatenschap van Renée Sintenis is eeuwig. Haar liefde voor dieren, haar onvermoeibare strijd voor erkenning en haar artistieke visie maken haar tot een echte pionier - een rol die ze tot op de dag van vandaag met gratie en stijl blijft belichamen.